Trade with Top Brokers

Thước đo lạm phát ở Hoa Kỳ- Dùng CPI hay PCE?

Lạm phát ở Mỹ, được đo bằng Chỉ số giá tiêu dùng (CPI), đang ở mức cao nhất trong gần bốn thập kỷ và thị trường lo ngại rằng việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tích cực siết chặt chính sách để chống lại lạm phát có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế.

Khi Fed tiến hành chính sách tiền tệ của mình, họ sử dụng Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE), còn được gọi là chỉ số điều chỉnh PCE, làm thước đo lạm phát ưa thích. Cụ thể hơn, Fed sẽ xem xét kỹ lưỡng Chỉ số giá PCE cốt lõi hàng năm, chưa bao gồm giá thực phẩm và năng lượng biến động. Tại sao các phương tiện truyền thông đưa tin nhiều hơn về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và vì sao dữ liệu này gây ra phản ứng thị trường mạnh hơn so với chỉ số giá PCE trong khi nó thậm chí không phải là thước đo lạm phát chính của Fed?

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cố gắng trả lời câu hỏi này bằng cách giải thích sự khác biệt giữa hai dữ liệu này và xem xét ý nghĩa thị trường của chúng.

Chỉ số giá CPI so với PCE

Cả dữ liệu lạm phát CPI và PCE đều được tính bằng cách đo lường những thay đổi về giá của một rổ hàng hóa và dịch vụ cố định. Tuy nhiên, các giỏ này bao gồm các thành phần khác nhau.

Dữ liệu CPI do Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) đưa ra và dựa trên kết quả của Khảo sát chi tiêu tiêu dùng (Consumer Expenditure Surveys) trong khi Chỉ số giá PCE có nguồn gốc từ dữ liệu Chi tiêu tiêu dùng cá nhân lấy từ các bảng biểu về Thu nhập quốc dân và Tài khoản sản phẩm (National Income and Product Accounts, NIPA) của Cục Phân tích Kinh tế Hoa Kỳ.

CPI nhằm mục đích đo lường sự thay đổi về giá mà người tiêu dùng phải trả trực tiếp. Trong khi đó, chỉ số giá PCE được thiết kế để theo dõi những thay đổi về giá mà các doanh nghiệp tính phí đối với một số hàng hóa và dịch vụ nhất định. Vì chiến lược định giá của các doanh nghiệp khác với mô hình chi tiêu của người tiêu dùng, hai chỉ số này đặt trọng số khác nhau về giá cả. Điều này thường được gọi là “hiệu ứng trọng số”.

CPI chỉ bao gồm những “khoản thanh toán tự chi trả.” Trong khi đó, chỉ số giá PCE bao gồm các chi tiêu gián tiếp mà người tiêu dùng không phải tự chi trả, chẳng hạn như các chi phí chăm sóc y tế do công ty bảo hiểm của người sử dụng lao động thanh toán. Điều này được gọi là “hiệu ứng phạm vi”. Hơn nữa, PCE còn bao gồm các chi tiêu ở khu vực nông thôn-thành thị và các chi tiêu phi lợi nhuận trong khi CPI chỉ xem xét chi tiêu của khu vực đô thị.

Cuối cùng, các chỉ số này xử lý các biến thể trong giỏ hàng hóa và dịch vụ theo các cách khác nhau. Chỉ số giá PCE nhằm mục đích giải thích cho những thay đổi trong quyết định chi tiêu. Ví dụ: nếu giá thịt bò tăng mạnh khiến người tiêu dùng chi tiêu ít hơn cho thịt bò và nhiều hơn cho thịt lợn thì giỏ hàng mà Chỉ số giá PCE sử dụng sẽ được sửa đổi để phản ánh điều đó trong khi giỏ hàng hóa của chỉ số CPI (phần lớn) vẫn không thay đổi.

Biểu đồ dưới đây so sánh chỉ số CPI và Chỉ số giá PCE từ năm 2018 đến cuối năm 2021.

Tại sao CPI được chú ý nhiều hơn chỉ số giá PCE?

CPI phản ánh tốt hơn tác động ngắn hạn của việc giá cả tăng đối với người tiêu dùng so với Chỉ số giá PCE vì nó có nguồn gốc từ một cuộc khảo sát người tiêu dùng. Khi lạm phát tiền lương thấp hơn lạm phát theo CPI, điều đó chỉ ra thu nhập thực tế đang giảm, điều này có thể dẫn đến suy yếu niềm tin của người tiêu dùng và ý định chi tiêu của họ. 

CPI được sử dụng làm tỷ lệ lạm phát tham chiếu trên lợi suất thực, hoặc lợi suất của trái phiếu chính phủ được điều chỉnh theo lạm phát (Treasury Inflation Protected Securities, TIPS) và một số hợp đồng phái sinh, chẳng hạn như hợp đồng hoán đổi lạm phát.

CPI cũng được sử dụng để điều chỉnh chi phí sinh hoạt (COLA) trong các chương trình trợ cấp an sinh xã hội và thu nhập an sinh bổ sung (SSI) cho khoảng 70 triệu người Mỹ. Vào tháng 10 năm ngoái, Cơ quan An sinh Xã hội tại Hoa Kỳ đã tuyên bố các khoản trợ cấp sẽ tăng 5,9% vào năm 2022. 

Tại sao Fed ưa thích chỉ số giá PCE hơn CPI?

Chỉ số giá PCE là một thước đo bao quát hơn về lạm phát vì nó bao gồm cả các khoản thanh toán gián tiếp, các khoản chi tiêu ở cả khu vực nông thôn-thành thị và các chi tiêu phi lợi nhuận. Chỉ số này cũng ít biến động hơn CPI vì nó được điều chỉnh để tính đến sự thay đổi về hành vi của người tiêu dùng. 

Đối với Fed, xu hướng lạm phát cơ bản là điều quan trọng hơn khi cần điều chỉnh chính sách và Chỉ số giá PCE vẽ ra một bức tranh chính xác hơn CPI vì các yếu tố nói trên.

Ý nghĩa thị trường

Vì CPI là chỉ số lạm phát có mức độ biến động lớn hơn, CPI có thể gây bất ngờ cho thị trường nhiều hơn và dẫn đến phản ứng mạnh của thị trường.

Độ lệch trung bình – số đo sự bất ngờ gây ra khi dữ liệu thực tế khác với dự đoán đồng thuận – của 20 chỉ số CPI đã công bố trên lịch kinh tế của FXStreet là 0,77. Con số này chỉ là 0,22 cho chỉ số giá PCE.

Ngoài ra, CPI của tháng được công bố trước Chỉ số giá PCE. Dữ liệu CPI cho tháng 12/2021 đã được công bố vào ngày 12 tháng 1, hai tuần trước PCE. 

Nguồn : FXstreet